Spoorzone Laan van NOI / Van Alphenstraat | Projectenboek 2023

Initiatief overzicht

In de gebiedsagenda ICT Security Campus/Laan van NOI (onderdeel van het Haagse Central Innovation District) zijn de gebieden rondom station Laan van NOI, waaronder ook de Voorburgse zijde van het station (Van Alphenstraat, op Haags grondgebied), aangewezen als ontwikkellocatie. Daarnaast is de ambitie om het station op te waarderen tot een volwaardig Intercity station en het knooppunt te versterken. Station Laan van NOI maakt - samen met de bestaande stations Dordrecht, Schiedam Centrum en Leiden Centraal - onderdeel uit van de ‘MIRT-Verkenning Infrastructuur en Knooppunten Oude Lijn’.

Project locatie

Initiatief status

Risico profiel

Middel

Bestuur & ext. partijen

Aandachtspunt

Planning

Aandachtspunt

Initiatief structuur

Portefeuillehouder

Wethouder Van Eekelen

Programma

Bouwen en Wonen (VHROSV)

Initiatiefnemer

Gemeente Den Haag en Programma MoVe

Initiatiefkarakteristiek

Planfase

Verkenningsfase

Ruimtelijke procedure

Einddatum

2026

Risicoprofiel

Midden

Besluitvorming

Laatste raads-/commissiebehandeling

Beeldvormende raad 2 november 2021

Volgende raads-/commissiebehandeling

Nader te bepalen

Intentieovereenkomst

IOK gesloten voor de TinQ-locatie aan de Laan van Nieuw Oost-Indië (d.d. 27 juni 2022)

Anterieure overeenkomst

N.v.t.

Belangrijkste wijzigingen

Er is een organisatiestructuur opgetuigd voor de MIRT-verkenning voor Knooppunt Laan van NOI, met o.a. een ambtelijke stuurgroep, een projectgroep en diverse werkgroepen.
De aanbesteding van een onafhankelijke projectmanager en omgevingsmanager en van een consortium van een ingenieursbureau en een stedenbouwkundig bureau voor de MIRT-verkenning is voorbereid en op de markt gezet.
De ontwikkelvisie voor het grotere gebied rondom station Laan van NOI (van Koningin Wilhelminalaan/Prinses Beatrixlaan tot en met de TinQ-locatie en van de Schenkkade tot en met de groenstrook aan de Van Alphenstraat), waar de gemeente Den Haag de trekker van is, staat nog altijd on hold. Als gevolg daarvan is eerder al ook de planvorming voor de TinQ-locatie in Voorburg on hold gezet. Dit is nog altijd het geval.
De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft een zienswijze ingediend op het ontwerpbestemmingsplan en het milieueffectrapport voor de herontwikkeling van de Anna van Hannoverstraat 4 (ook bekend als ‘SoZa’).

Initiatief Inhoud

In het gebied rondom station Den Haag Laan van NOI speelt een aantal ontwikkelingen tegelijk:

Er wordt een MIRT-verkenning (MIRT staat voor Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) uitgevoerd naar het Knooppunt Laan van NOI. Deze verkenning maakt onderdeel uit van de MIRT-verkenning Infrastructuur en Knooppunten Oude Lijn. Op 10 november 2022 is de startbeslissing voor deze verkenning genomen. In deze verkenning wordt onderzocht hoe de bereikbaarheid van de zuidelijke Randstad kan worden verbeterd. De inzet van meer sprinters, het toevoegen van nieuwe stations (o.a. Schiedam Kethel en Rijswijk Buiten) en het versterken van bestaande stations – Dordrecht, Schiedam Centrum, Den Haag Laan van NOI en Leiden Centraal – op de lijn Dordrecht – Leiden dragen hier aan bij. De vernieuwing van Station Laan van NOI moet ervoor zorgen dat het station een volwaardig OV- en mobiliteitsknooppunt kan worden, waardoor het ook in de toekomst het groeiende aantal reizigers kan opvangen.
In de MIRT-verkenning wordt eerst toegewerkt naar een Nota Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO) en uiteindelijk naar een Voorkeursbeslissing. In dit proces worden diverse varianten voor het vernieuwde knooppunt onderzocht. Participatie speelt een belangrijke rol in de totstandkoming van de NKO en de Voorkeursbeslissing.
Er gaat gewerkt worden aan het opstellen van een Ontwikkelvisie voor het grotere gebied rondom station Laan van NOI (van Koningin Wilhelminalaan tot en met de TinQ-locatie en van Schenkkade tot en met de groenstrook aan de Van Alphenstraat). Dit gebied moet zich, als onderdeel van het Central Innovation District (CID), ontwikkelen tot een multifunctioneel, hoogstedelijk gebied met een gemengd programma met wonen, werken en voorzieningen en met een groene, hoogwaardige openbare ruimte. In de visie worden onder andere de kaders vastgelegd voor de invulling van de spoorzone (zowel bebouwing als openbare ruimte). De gemeente Den Haag is de trekker van de Ontwikkelvisie. Vanwege capaciteitsproblemen bij de gemeente Den Haag staat het proces om te komen tot een Ontwikkelvisie sinds de zomer van 2022 ‘on hold’.
Onderdeel van het gebied van de Ontwikkelvisie is ook de TinQ-locatie (tankstation en garage Wittebrug). Deze locatie ligt op grondgebied van de gemeente Leidschendam-Voorburg. Het on hold zetten van de ontwikkelvisie heeft er ook toe geleid dat de planontwikkeling voor de TinQ-locatie (locatie van het TinQ-tankstation en garage Wittebrug) on hold is gezet. Er worden te veel kansen gemist als de plannen voor de TinQ-locatie solitair worden uitgewerkt en niet in samenhang met de vele andere ontwikkelingen in het gebied worden bezien. Wanneer de planvorming voor de TinQ-locatie wordt hervat zal onderzocht worden of de gemeente medewerking kan verlenen aan de herontwikkeling van de locatie. Omwonenden worden bij dit proces betrokken.

Gemeentelijke rol

In het kader van de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI is de gemeente Leidschendam-Voorburg vertegenwoordigd in de ambtelijke stuurgroep (directieoverleg), de projectgroep en de verschillende werkgroepen (o.a. duurzaamheid, mobiliteit, ruimtelijke kwaliteit en communicatie en participatie). In deze gremia hebben ook o.a. de gemeente Den Haag, ProRail, NS Stations, HTM/RET en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zitting.
De Ontwikkelvisie staat on hold. Op het moment dat hier weer een start mee wordt gemaakt dan wordt er waarschijnlijk gewerkt met een kernteam, een ambtelijke stuurgroep en een bestuurlijke stuurgroep, waar de gemeente Leidschendam-Voorburg dan ook deel van uit zal maken. De gemeente LV heeft geen formele rol bij het ontwikkelen van ruimtelijk beleid op Haags grondgebied (het grootste gedeelte van het projectgebied van de Ontwikkelvisie).
Deze formele rol (toetsen van plannen en RO-procedure) heeft de gemeente LV wel als het gaat om de TinQ-locatie. Ook deze staat on hold.

Doelstelling en gewenst resultaat

De vernieuwing van Station Laan van NOI moet ervoor zorgen dat het station een volwaardig OV- en mobiliteitsknooppunt kan worden, waardoor het ook in de toekomst het groeiende aantal reizigers kan opvangen. Het gebied rond het station moet zich ontwikkelen tot een multifunctioneel, hoogstedelijk gebied met een gemengd programma met wonen, werken en voorzieningen en met een groene, hoogwaardige openbare ruimte. In de MIRT-verkenning wordt eerst toegewerkt naar een Nota Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO) en uiteindelijk naar een Voorkeursbeslissing. In dit proces worden diverse varianten voor het vernieuwde knooppunt onderzocht. Participatie speelt een belangrijke rol in de totstandkoming van de NKO en de Voorkeursbeslissing.
Er gaat daarnaast gewerkt worden aan een ontwikkelvisie. In deze visie worden onder andere de kaders vastgelegd voor de invulling van de spoorzone (zowel bebouwing als openbare ruimte) aan de Voorburgse zijde van station Laan van NOI. De gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg is geen bevoegd gezag, want het betreft grondgebied van de gemeente Den Haag. Gezien deze beperkte bestuurlijke rol, zet onze gemeente zich in voor goede communicatie en participatie met inwoners en belanghebbenden uit onze gemeente.

Stand van zaken

De MIRT-verkenning bevindt zich in de analysefase. Er is een organisatiestrucutuur opgetuigd en de verschillende gremia (stuurgroep, projectgroep, werkgroepen) zijn bemenst. De aanbestedingen voor een onafhankelijke projectmanager en omgevingsmanager en een consortium van ingenieursbureau en stedenbouwkundig bureau lopen. De verwachting is dat alle in te huren partijen begin 2024 aan boord zijn en er een echte start gemaakt kan worden met de zogeheten 'zeef 1'.
De Ontwikkelvisie staat ‘on hold’. Zodra dit traject weer wordt opgestart, wordt ook een vervolg gegeven aan het participatieproces.
Ook de planvorming (initiatiefnemer: Dura Vermeer) met betrekking tot de TinQ-locatie (gelegen op grondgebied van Leidschendam-Voorburg) ligt stil. Na het opstarten van het Ontwikkelvisie-traject, wordt ook de planvorming voor de TinQ-locatie – inclusief de participatie hierover – opgepakt.
In de participatie in het kader van de Ontwikkelvisie wordt aandacht besteed aan de samenhang met andere ontwikkelingen in het gebied (Velostrada, MIRT verkenning Oude Lijn, ontwikkeling SoZa).

Planning

Mijlpalen	Gepland	Status	Besluitvorming	Raadsbesluit	Toelichting
Start Participatietraject 2e fase	Q4 2021
Ontwikkelvisie	2023
Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen	Q1 2025

De gemeente Den Haag is verantwoordelijk voor de projectplanning.

Communicatie

Communicatie momenten	Omgeving	Raad	Toelichting
Participatiebijeenkomst	Ja	Ja

In het kader van de Ontwikkelvisie is het participatiebureau Tertium in gesprek gegaan met verschillende bewoners over wat zij waarderen aan de buurt, welke zaken zij minder waarderen en hoe zij aankijken tegen het voornemen om ter plaatse van de groenzone langs de Van Alphenstraat woningen, kantoren en voorzieningen te realiseren. In deze eerste fase van het participatietraject is er een documentaire gemaakt en zijn er twee enquêtes uitgezet. Ook zijn individuele bewoners geïnterviewd. Hiervan is een rapport opgeleverd en er is een website gelanceerd: https://spoorzone-vanalphenstraat.nl/ . Op deze website is ook een korte documentaire te zien van de eerste fase van het participatietraject.
De fysieke startbijeenkomst van de participatie voor de Ontwikkelvisie vond plaats op 18 mei 2022 in de Koningkerk in Voorburg. Vrij snel na die bijeenkomst is de Ontwikkelvisie on hold gezet. Wel vindt er eens per zeven weken een overleg plaats tussen betrokkenen van de gemeente Den Haag, gemeente Leidschendam-Voorburg, NS Stations, VORM (ontwikkelaar SoZa) en bewonersvertegenwoordigers van Bewonersplatform Voorburg-Noord en Wijkberaad Bezuidenhout.
Voor de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI wordt een communicatie- en participatieplan gemaakt. Ook wordt er een externe, onafhankelijke omgevingsmanager ingehuurd om het participatietraject van de MIRT-verkenning te (bege)leiden.
Overige communicatie vindt plaats via de gemeentelijke websites, nieuwsbrieven en persberichten.

Risicomanagement

Aandachtspunten met betrekking tot de ontwikkelingen in het gebied rondom station Laan van NOI zijn onder andere de leefbaarheid, de voorzieningen, het ruimtegebruik, de bouwhoogte, de mobiliteit (auto-/fietsparkeren, verkeersontsluiting, inzet deelmobiliteit), groen en veiligheid. Negatieve effecten kunnen ontstaan door o.a. bouwhoogtes en een gebrek aan (parkeer)voorzieningen, aan zowel de Voorburgse als de Haagse zijde van het station.
De gemeente Leidschendam-Voorburg zet zich in om aan de voorkant bij de ontwikkelingen – zowel MIRT-verkenning als Ontwikkelvisie - te worden betrokken. Er vindt regelmatig ambtelijke en bestuurlijke afstemming plaats. Op deze wijze kunnen de aandachtspunten en de beleidsinbreng tijdig worden meegenomen.
Door een goede, transparante inrichting van het participatieproces kunnen ook omwonenden en overige stakeholders uit Leidschendam-Voorburg tijdig meedenken en adviseren. Dit geldt voor de MIRT-verkenning, de Ontwikkelvisie en de ontwikkelingen ten aanzien van de TinQ-locatie.
Het on hold staan van de Ontwikkelvisie brengt ook een risico met zich mee. Een visie op het grotere gebied rondom Laan van NOI ontbreekt, en ligt er vermoedelijk ook nog niet op het moment dat de analysefase van de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI start. Er moeten in dat geval keuzes worden gemaakt en besluiten worden genomen binnen de MIRT-verkenning zonder te beschikken over een overkoepelende visie. De cumulatieve effecten van diverse 'losse' ontwikkelingen (SoZa, nieuw station, ontwikkeling Van Alphenstraat, enz.) moeten vooraf in beeld gebracht worden.