Spoorzone Laan van NOI / Van Alphenstraat

Initiatief overzicht

In de gebiedsagenda ICT Security Campus/Laan van NOI - onderdeel van het Haagse Central Innovation District - zijn de gebieden rondom station Laan van NOI, waaronder ook de Voorburgse zijde van het station (Van Alphenstraat, op Haags grondgebied), aangewezen als ontwikkellocatie. Voor dit gebied wordt een ontwikkelvisie opgesteld door de gemeente Den Haag, in samenwerking met o.a. NS Stations en de gemeente Leidschendam-Voorburg. Station Laan van NOI maakt - samen met de bestaande stations Dordrecht, Schiedam Centrum en Leiden Centraal - onderdeel uit van de ‘MIRT-Verkenning Infrastructuur en Knooppunten Oude Lijn’. De verkenning is gestart om te onderzoeken op welke manier het station en haar omgeving opgewaardeerd kunnen worden tot een knooppunt; een plek waar goed openbaar vervoer, goede bereikbaarheid en stedelijke verdichting hand in hand gaan. Het vernieuwen en opwaarderen van het station, het bieden van goede overstapmogelijkheden op bus, tram en RandstadRail, goede oplossingen voor fietsparkeren, klimaatadaptieve maatregelen, het verbinden van de Haagse en de Voorburgse zijde van het spoor en een groene openbare ruimte waar het prettig verblijven is zijn voorbeelden van zaken die worden meegenomen in de verkenning.

Project locatie

Initiatief status

Risico profiel

Middel

Bestuur & ext. partijen

Volgens verwachting

Planning

Volgens verwachting

Initiatief structuur

Portefeuillehouder

Wethouder Van Eekelen

Programma

Bouwen en Wonen (VHROSV)

Initiatiefnemer

Gemeente Den Haag (Ontwikkelvisie), Programma MoVe (MIRT-verkenning), Dura Vermeer (TinQ-locatie)

Initiatiefkarakteristiek

Planfase

Verkenningsfase

Ruimtelijke procedure

Einddatum

2026 (planvorming)

Risicoprofiel

Midden

Besluitvorming

Laatste raads-/commissiebehandeling

Beeldvormende raad 2 november 2021

Volgende raads-/commissiebehandeling

Nader te bepalen

Intentieovereenkomst

IOK gesloten voor de TinQ-locatie aan de Laan van Nieuw Oost-Indië (d.d. 27 juni 2022) en verlenging getekend (d.d. 26 juni 2024)

Anterieure overeenkomst

N.v.t.

Belangrijkste wijzigingen

Ontwikkelvisie

Voor de ontwikkelvisie is een plan van aanpak participatie opgesteld. Ook is de ‘Club van NOI’ opgericht, waar de grond- en vastgoedeigenaren uit het gebied aan deelnemen. Verder is een extern stedenbouwkundig bureau gestart met de eerste inhoudelijke analyses en globale ontwikkelscenario’s voor het gebied.

MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI

· Voor de MIRT-verkenning zijn grote stappen gezet in de totstandkoming van de Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO). Bestuurlijke vaststelling in het Bestuurlijk Overleg Oude Lijn staat gepland voor 12 december 2024. Daarnaast is er een Adviesgroep (ca. 22 bewoners uit Den Haag en Voorburg) gevormd, die drie keer bijeen is gekomen om input te leveren. Ook hebben diverse gesprekken plaatsgevonden met belangenorganisaties.

Er is een Q-team (kwaliteitsteam) gevormd met experts op het vlak van stations, stedenbouw en mobiliteit. Dit Q-team is een aantal keer bij elkaar gekomen om te reageren op en verbeteringen aan te dragen voor de verschillende varianten.

De woordvoerders van de raadsfracties zijn in september 2024 geïnformeerd tijdens een informele sessie.

TinQ-locatie

In juni is de Intentieovereenkomst tussen Dura Vermeer en de gemeente verlengd met 2,5 jaar. De planvorming voor de TinQ-locatie heeft lange tijd on hold gestaan. Met de herstart van de ontwikkelvisie, wordt ook de planvorming voor de TinQ-locatie opgestart (als onderdeel van de ontwikkelvisie).

Initiatief Inhoud

In het gebied rondom station Den Haag Laan van NOI speelt een aantal ontwikkelingen tegelijk:
- Er wordt een MIRT-verkenning (MIRT staat voor Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport) uitgevoerd naar het Knooppunt Laan van NOI. Deze verkenning maakt onderdeel uit van de MIRT-verkenning Infrastructuur en Knooppunten Oude Lijn. Op 10 november 2022 is de startbeslissing voor deze verkenning genomen. In deze verkenning wordt onderzocht hoe de bereikbaarheid van de zuidelijke Randstad kan worden verbeterd. De inzet van meer sprinters, het toevoegen van nieuwe stations (o.a. Schiedam Kethel en Rijswijk Buiten) en het versterken van bestaande stations – Dordrecht, Schiedam Centrum, Den Haag Laan van NOI en Leiden Centraal – op de spoorlijn van Dordrecht naar Leiden dragen hier aan bij. De vernieuwing van Station Laan van NOI moet ervoor zorgen dat het station een volwaardig OV- en mobiliteitsknooppunt kan worden, waardoor het ook in de toekomst het groeiende aantal reizigers kan opvangen.
In de MIRT-verkenning wordt eerst toegewerkt naar een Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO) en uiteindelijk naar een Voorkeursbeslissing. In dit proces worden diverse varianten voor het toekomstige knooppunt onderzocht. Participatie speelt een belangrijke rol in de totstandkoming van de NKO en de Voorkeursbeslissing.
- Er is een start gemaakt met het opstellen van een ontwikkelvisie voor het grotere gebied rondom station Laan van NOI (van Koningin Wilhelminalaan tot en met de TinQ-locatie en van Schenkkade tot en met de groenstrook aan de Van Alphenstraat). Dit gebied moet zich, als onderdeel van het Central Innovation District (CID), ontwikkelen tot een multifunctioneel, hoogstedelijk gebied met een gemengd programma met wonen, werken en voorzieningen en met een groene, hoogwaardige openbare ruimte. In de visie worden onder andere de kaders vastgelegd voor de invulling van de spoorzone (zowel bebouwing als openbare ruimte). De gemeente Den Haag is de trekker van de ontwikkelvisie.
- Onderdeel van het gebied van de ontwikkelvisie is ook de TinQ-locatie (TinQ tankstation en garage Wittebrug). Deze locatie ligt op grondgebied van de gemeente Leidschendam-Voorburg. De mogelijkheden voor herontwikkeling van deze locatie worden in samenhang met de ontwikkelvisie en de MIRT-verkenning onderzocht. Omwonenden en andere belanghebbenden worden bij dit proces betrokken.

Gemeentelijke rol

In het kader van de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI is de gemeente Leidschendam-Voorburg vertegenwoordigd in de ambtelijke stuurgroep (directieoverleg), de projectgroep en de verschillende werkgroepen (o.a. duurzaamheid, mobiliteit, ruimtelijke kwaliteit en communicatie en participatie). In deze gremia hebben ook o.a. de gemeente Den Haag, ProRail, NS Stations, HTM/RET en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag zitting.

De samenwerkingsvorm voor de ontwikkelvisie moet nog uitgewerkt worden. Er wordt waarschijnlijk gewerkt met een kernteam, een ambtelijke stuurgroep en een bestuurlijke stuurgroep, waar de gemeente Leidschendam-Voorburg dan ook deel van uit zal maken. De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft geen formele rol bij het ontwikkelen van ruimtelijk beleid op Haags grondgebied (het grootste gedeelte van het projectgebied van de ontwikkelvisie). Deze formele rol (toetsen van plannen en RO-procedure) heeft de gemeente Leidschendam-Voorburg wel als het gaat om de TinQ-locatie.

Doelstelling en gewenst resultaat

De vernieuwing van Station Laan van NOI moet ervoor zorgen dat het station een volwaardig OV- en mobiliteitsknooppunt kan worden, waardoor het ook in de toekomst het (fors) groeiende aantal reizigers kan opvangen. Het gebied rond het station moet zich ontwikkelen tot een multifunctioneel, hoogstedelijk gebied met een gemengd programma met wonen, werken en voorzieningen en met een groene, hoogwaardige openbare ruimte. In de MIRT-verkenning wordt eerst toegewerkt naar een Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen (NKO) en uiteindelijk naar een Voorkeursbeslissing. In dit proces worden diverse varianten voor het vernieuwde knooppunt onderzocht. Participatie speelt een belangrijke rol in de totstandkoming van de NKO en de Voorkeursbeslissing.
Er gaat daarnaast gewerkt worden aan een ontwikkelvisie. In deze visie worden onder andere de kaders vastgelegd voor de invulling van de spoorzone (zowel bebouwing als openbare ruimte) aan de Voorburgse zijde van station Laan van NOI. De gemeenteraad van Leidschendam-Voorburg is geen bevoegd gezag, want het betreft grondgebied van de gemeente Den Haag. Gezien deze beperkte bestuurlijke rol, zet onze gemeente zich in voor goede communicatie en participatie met inwoners en belanghebbenden.

Stand van zaken

De MIRT-verkenning bevindt zich in de zogeheten analysefase. Er wordt toegewerkt naar de Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen. Er is begonnen met het breed verkennen van mogelijke varianten voor het knooppunt. Hierbij was aandacht voor onder andere de perrontunnel, de tram- en bushaltes, fietsparkeren, voorzieningen en een groene inrichting van de buitenruimte. Bewoners en belangenorganisaties zijn hierbij betrokken. Op dit moment zijn er nog drie kansrijke oplossingsrichtingen over. Deze worden op 12 december bestuurlijk vastgesteld in het bestuurlijk overleg Oude Lijn, In dat overleg wordt de gemeente Leidschendam-Voorburg vertegenwoordigd door de MRDH. Daarna worden de varianten nader onderzocht en verder uitgewerkt tot één voorkeursalternatief. Het besluit over dit voorkeursalternatief wordt eind 2025/begin 2026 verwacht.

Het proces om te komen tot een ontwikkelvisie voor het grotere gebied rondom station Laan van NOI is weer opgestart. De gemeente Den Haag is de trekker van dit traject. Er wordt toegewerkt naar een concept ontwikkelvisie in het vierde kwartaal van 2024.
Op 3 juli 2024 vond een brede participatieavond plaats die onder andere over de ontwikkelvisie Laan van NOI ging. In het vierde kwartaal van 2024 worden vervolgbijeenkomsten georganiseerd.

De planvorming (initiatiefnemer: Dura Vermeer) met betrekking tot de TinQ-locatie (gelegen op grondgebied van Leidschendam-Voorburg) wordt, als onderdeel van de ontwikkelvisie, weer opgestart.

Planning

Mijlpalen	Gepland	Besluitvorming	Raadsbesluit	Toelichting
Start participatietraject ontwikkelvisie	Q4 2021	-	-	Participatietraject is gestart maar daarna 'on hold' gezet wegens capaciteitsgebrek bij de gemeente Den Haag
Herstart participatietraject ontwikkelvisie	Q2 2024	-	-	In Q3 wordt het participatietraject hervat en loopt door tot en met Q4 van 2024
Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen	Q4 2024	-	-	-
Ontwikkelvisie	Q1 2025	-	-	Gemeente Den Haag is trekker. Concept ontwikkelvisie gereed in Q4 2024, besluitvorming (gemeente Den Haag) in Q1 2025.

Communicatie

Communicatie momenten	Omgeving	Raad	Toelichting
Participatiebijeenkomst	Ja	Ja

In het kader van de ontwikkelvisie is het participatiebureau Tertium in 2021 in gesprek gegaan met verschillende bewoners over wat zij waarderen aan de buurt, welke zaken zij minder waarderen en hoe zij aankijken tegen het voornemen om ter plaatse van de groenzone langs de Van Alphenstraat woningen, kantoren en voorzieningen te realiseren. In deze eerste fase van het participatietraject is er een documentaire gemaakt en zijn er twee enquêtes uitgezet. Ook zijn individuele bewoners geïnterviewd. Hiervan is een rapport opgeleverd en er is een website gelanceerd: https://spoorzone-vanalphenstraat.nl/ . Op deze website is ook een korte documentaire te zien van de eerste fase van het participatietraject.
De fysieke startbijeenkomst van de participatie voor de ontwikkelvisie vond plaats op 18 mei 2022 in de Koningkerk in Voorburg. Vrij snel na die bijeenkomst is de ontwikkelvisie door de gemeente Den Haag on hold gezet. Wel vindt er sindsdien eens per zeven weken een overleg plaats tussen betrokkenen van de gemeente Den Haag, gemeente Leidschendam-Voorburg, NS Stations, VORM (ontwikkelaar SoZa) en bewonersvertegenwoordigers van Bewonersplatform Voorburg-Noord en Wijkberaad Bezuidenhout. Het participatietraject voor de ontwikkelvisie is in juli 2024 weer opgestart en loopt door in het derde en vierde kwartaal. Besluitvorming over de ontwikkelvisie vindt plaats in het eerste kwartaal van 2025.

Voor de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI is een plan van aanpak communicatie en participatie gemaakt. Ook is er een externe, onafhankelijke omgevingsmanager ingehuurd om het participatietraject van de MIRT-verkenning te (bege)leiden. Op 10 april heeft de eerste, brede informatie-/participatiebijeenkomst over de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI plaatsgevonden. Ook is er een Adviesgroep gevormd (22 bewoners uit Den Haag en Voorburg). Met de Adviesgroep hebben drie bijeenkomsten plaatsgevonden. Daarnaast zijn gesprekken gevoerd met diverse belangenorganisaties (gehandicaptenplatform Leidschendam-Voorburg, Stichting Duurzaam Leidschendam-Voorburg, Fietsersbond, enz.).
Op het niveau van de Oude Lijn is het instrument Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) ingezet. Voor de gehele Oude Lijn is de vragenlijst door ruim 7.400 personen ingevuld, specifiek voor Laan van NOI door ruim 1.700 personen.
Tot slot is er een website over de MIRT-verkenning Knooppunt Laan van NOI online: www.knooppuntelaanvannoi.nl.

Overige communicatie vindt plaats via de gemeentelijke websites, nieuwsbrieven en persberichten.

Risicomanagement

Aandachtspunten met betrekking tot de ontwikkelingen in het gebied rondom station Laan van NOI zijn onder andere de leefbaarheid, het voorzieningenniveau, het ruimtegebruik, de bouwhoogte, mobiliteit (auto-/fietsparkeren, verkeersontsluiting, inzet deelmobiliteit), duurzaamheid, groen en veiligheid. Negatieve effecten kunnen ontstaan door o.a. bouwhoogtes en een gebrek aan (parkeer)voorzieningen, aan zowel de Voorburgse als de Haagse zijde van het station. De gemeente Leidschendam-Voorburg wordt aan de voorkant bij de ontwikkelingen – zowel MIRT-verkenning als ontwikkelvisie - betrokken. Er vindt regelmatig afstemming plaats.

Door een goed, transparant participatieproces te organiseren kunnen ook omwonenden en overige stakeholders uit Leidschendam-Voorburg tijdig meedenken en adviseren. Dit geldt voor de MIRT-verkenning, de ontwikkelvisie en de ontwikkelingen ten aanzien van de TinQ-locatie.

Het tegelijk opstellen van de ontwikkelvisie en de Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen voor de MIRT-verkenning brengt ook een risico met zich mee. Een visie op het grotere gebied rondom Laan van NOI ontbreekt op dit moment, terwijl er keuzes moeten worden gemaakt en besluiten worden genomen binnen de MIRT-verkenning. Binnen de MIRT-verkenning wordt actief aandacht besteed aan de ‘raakvlakprojecten’ (o.a. herontwikkeling ministerie van Sociale Zaken, ontwikkelvisie, TinQ-locatie).